Πώς η ΑΙ μπορεί να μας βοηθήσει να αποκτήσουμε παιδί; Ποια είναι η συμβολή της στην εξωσωματική γονιμοποίηση και στην επιτυχία της;

Από τoν Δρ Μηνά Μαστρομηνά, MD, γυναικολόγος, ειδικός στην ανθρώπινη αναπαραγωγή και την εξωσωματική γονιμοποίηση, διδάκτωρ ΕΚΠΑ

Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) είναι ίσως η σημαντικότερη τεχνολογική επανάσταση του αιώνα μας και έχει πάρει ήδη θέση σε κρίσιμους τομείς, όπως η ιατρική, η οικονομία και η εκπαίδευση. Ωστόσο, αν και είναι ένα πολύ αποτελεσματικό εργαλείο στην επίλυση καθημερινών προβλημάτων με αμεσότητα και ταχύτητα, σε καμία περίπτωση δεν αντικαθιστά τον άνθρωπο όσον αφορά τη δημιουργικότητα, την ενσυναίσθηση ή τη λήψη απόφασης σε πολυδιάστατα ηθικά διλλήματα.

Στην εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF), η ΑΙ έχει υιοθετηθεί τα τελευταία χρόνια για τη βελτίωση των ποσοστών επιτυχίας και της αποτελεσματικότητας της τεχνικής, τόσο στον κλινικό όσο και στον εργαστηριακό-εμβρυολογικό τομέα.

ΜΕΡΙΚΟΙ ΤΟΜΕΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΑI ΣΤΝ ΙVF ΕΙΝΑΙ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΠΛΕΟΝ ΙΚΑΝΩΝ ΠΡΟΣ ΕΜΦΥΤΕΣΗ ΕΜΒΡΥΩΝ

Ανάλυση εικόνων του εμβρύου

Ένα κρίσιμο στάδιο στην IVF είναι η επιλογή του/των εμβρύων προς εμβρυομεταφορά. Σήμερα τα έμβρυα στο εργαστήριο παρακολουθούνται επί 24ώρου βάσεως, με βιντεοκάμερες σε ειδικούς επωαστές. Ο τρόπος και ο χρόνος των κυτταρικών διαιρέσεων παρέχει εικόνες που συγκρίνονται με αντίστοιχες εμβρύων τα οποία έδωσαν εγκυμοσύνη. Έτσι, η αξιολόγηση του εμβρύου προκύπτει από ένα σκορ της ΑΙ και όχι από την υποκειμενική κρίση του ανθρώπινου ματιού.

Πρόβλεψη κύησης

Με τη συνδρομή της ΑΙ, αναλύονται τεράστιες βάσεις δεδομένων εμβρύων όσον αφορά την επιτυχία εμφύτευσης. Επομένως τα πλέον ικανά έμβρυα επιλέγονται προς εμβρυομεταφορά και έτσι συντομεύεται η επιτυχής έκβαση της IVF.

Εξατομίκευση του θεραπευτικού πλάνου ανάλογα με το προφίλ της ασθενούς

Η ΑΙ μπορεί να βοηθήσει τους κλινικούς γιατρούς να εφαρμόσουν ένα εξατομικευμένο πρωτόκολλο θεραπείας βασισμένο, π.χ., στα επίπεδα ορμονών, σε δεδομένα όπως βάρος, ηλικία, κάπνισμα, άλλα νοσήματα, προηγούμενο γυναικολογικό ιστορικό, παράμετροι σπέρματος κ.ο.κ.

Βελτιστοποίηση συνθηκών εμβρυολογικού εργαστηρίου

Η ΑΙ έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί συνεχώς και να παρεμβαίνει όταν χρειάζεται ώστε να διατηρεί ιδανικές εμβρυολογικές συνθήκες στους επωαστές, εξασφαλίζοντας έτσι τη βέλτιστη δυνατή εξέλιξη και τη βιωσιμότητα των εμβρύων.

Πρόβλεψη πιθανότητας επίτευξης εγκυμοσύνης

Διαθέτοντας και αξιολογώντας πληροφορίες που αφορούν το προφίλ της ασθενούς και τις εικόνες των εμβρύων, η ΑΙ μπορεί να προβλέψει με αντικειμενικότητα το ποσοστό επιτυχίας της προσπάθειας.

Αυτοματοποίηση εργασιών ρουτίνας στην προσπάθεια IVF

Κάθε προσπάθεια IVF συνοδεύεται από ανάγκη καταγραφής πολλών κλινικών και εργαστηριακών δεδομένων, φωτογραφιών κ.λπ. Η ΑΙ μπορεί να διαχειριστεί με ακρίβεια και ταχύτητα όλο αυτό τον όγκο πληροφοριών και να υποστηρίξει την έκδοση γνωματεύσεων, την ανάλυση δεδομένων κ.ο.κ

Υποστήριξη/διευκόλυνση επικοινωνίας ασθενών με το κέντρο IVF

Η ΑΙ μπορεί να υποστηρίξει διάφορες ανάγκες ασθενών που προκύπτουν 24/7 και να απαντήσει σε ερωτήσεις, να υπενθυμίσει ενέργειες που οφείλουν να γίνουν, να κατευθύνει σε ειδικούς και να προσφέρει βοήθεια αποφυγής ταλαιπωρίας και άγχους.

Ανάλυση και πρόβλεψη αποτελεσματικότητας του σπέρματος

H AI συμβάλλει στην αντικειμενική αξιολόγηση των παραμέτρων του σπέρματος και στην επιλογή των πλέον ικανών σπερματοζωαρίων που θα χρησιμοποιηθούν στη γονιμοποίηση. Η κινητικότητα και η μορφολογία του σπέρματος αναλύονται ανάλογα με τη γονιμοποίηση και τα ποσοστά επιτυχίας.

Αξιολόγηση της γενετικής ακεραιότητας του εμβρύου

Με τη χρήση τεράστιας βάσης υγιών εμβρύων, η ΑΙ μπορεί να εντοπίσει σε ποσοστό 75% υγιή έμβρυα όπως γίνεται σήμερα με τον προεμφυτευτικό έλεγχο (PGT-A), που όμως είναι επεμβατική διαδικασία. Η ΑΙ έχει τη δυνατότητα απλά, όχι επεμβατικά, να αποφανθεί για την υγεία των εμβρύων και έτσι να οδηγηθούμε στην εμβρυομεταφορά ενός υγιούς εμβρύου, αποφεύγοντας τις πολύδυμες κυήσεις.

Υποστήριξη στη λήψη κρίσιμων αποφάσεων στη συνολική προσπάθεια IVF

Αποτελεί πολύτιμο σύμβουλο του κλινικού γιατρού για τη λήψη επιστημονικά τεκμηριωμένων αποφάσεων, λαμβάνοντας υπόψη προηγούμενες προσπάθειες IVF, δημογραφικά στοιχεία της ασθενούς, γενετικές πληροφορίες κ.ο.κ. Έτσι αντικειμενικά επιλέγονται κατάλληλα θεραπευτικά πρωτόκολλα και φάρμακα, ο κατάλληλος χρόνος εμβρυομεταφοράς και αξιολογείται η πιθανότητα επιτυχίας.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Η ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης στην καθημερινή πρακτική της εξωσωματικής γονιμοποίησης έφερε επανάσταση στην αντιμετώπιση της υπογονιμότητας, κυρίως μέσω της βελτίωσης της αντικειμενικότητας και της ακρίβειας τεχνικών και αποφάσεων, της αποτελεσματικότητας και τελικά των υψηλότερων ποσοστών επιτυχίας.

Είναι ωστόσο σημαντικό να τονιστεί ότι η ΑΙ είναι ένα εργαλείο στη φαρέτρα των επιστημόνων και σε καμία περίπτωση δεν τους αντικαθιστά. Η ανθρώπινη εμπειρία, η επιστημονική κρίση, η ανθρώπινη προσέγγιση και η συμπαράσταση θα παραμένουν ο ακρογωνιαίος λίθος στην παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών στους IVF ασθενείς.